“Paclitaxel” ilkibaşda theuwaş ummanyň agajynyň gabygyndan (Taxus pacifica) alnan tebigy önümdir .Paklitakseliň biosintezi birnäçe fermentleri we araçylary goşmak bilen çylşyrymly biosintetiki ýollary öz içine alýar. Paklitakseliň sintezi üçin doly ýol öwrenilen hem bolsa hakyky önümçilikde kyn. Bu ýerde paklitaksel biosintezi barada umumy syn:
1. Başlangyç material: Paklitakseliň biosintezi tebigy başlangyç materialdan başlaýar, adatça agaç agajynyň ýapraklaryndan ýa-da gabygyndan. Bu başlangyç materiallarda paklitakseliň prekursorlaryny sintezlemek üçin ulanylýan esasy birleşmeler bar.
2.Multi-ferment katalizi: Biosintezipaklitakselreaksiýany katalizlemek üçin birnäçe ferment talap edýär. Bu fermentler başlangyç maddany paklitakseliň deslapky molekulalaryny kem-kemden sintez edýän araçylara öwürýär.
3. Araçylaryň sintezi: Aralyklar paklitakseliň sintezinde möhüm ädimdir. Olar polisiklik birleşmelerden we ferment-kataliz reaksiýalarynyň üsti bilen kem-kemden sintezlenýän gapdal zynjyr gurluşlaryndan durýar.
4. Paklitakseliň ahyrky sintezi: Paklitakseliň sintezi üçin deslapky molekulalar birnäçe reaksiýa ädiminde paklitaksel molekulalaryna kem-kemden sintez edilýär. Bu reaksiýalara polisiklik sintezi, asilasiýa, deketon we beýleki möhüm ädimler girýär.
5.Ekstraksiýa we arassalama: Paklitakseliň sintezinden soň arassa paklitakseliň reaksiýa garyndysyndan aýrylmagy üçin arassalamak we arassalamak ädimi zerurdyr.
Tebigy biosintetiki ýollar bolsa-dapaklitakselöwrenildi, paklitakseliň hakyky önümçiligi çylşyrymly bolup galýar, sebäbi birnäçe ädim we köp mukdarda çig mal bilen çylşyrymly sintezi talap edýär. Bu kynçylyklar sebäpli alymlar hasyllylygyny we elýeterliligini ýokarlandyrmak üçin paklitakseliň sintez edilmeginiň sintetiki ýollaryny hem gözlediler. Sintetik paklitakseliň sintezi, adatça çylşyrymlylygy azaltmak üçin has ýönekeýleşdirilen sintez ýoluny öz içine alýar.
Bellik: Bu makalada hödürlenýän potensial peýdalar we amalyýetler neşir edilen edebiýatdan alnan.
Nanunnan Hande Biotehnologiýa Ş. , Hindistan, Japanaponiýa we beýleki milli kadalaşdyryjy guramalar.
Iş wagty: 12-2023-nji oktýabr